Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας κατά της Ομοφοβίας Ξάνθης για την Παγκόσμια Ημέρα Τρανς μνήμης,
20 Νοέμβρη
Στις 28 Νοεμβρίου 1998 δολοφονείται η
τρανς Rita Hester στη Μασαχουσέτη.
Τον επόμενο χρόνο η τρανς ακτιβίστρια Gwendolyn Ann Smith,
μετά από μια σειρά ειδεχθών και απάνθρωπων δολοφονιών, ορίζει την 20η
Νοεμβρίου ημέρα μνήμης για τα τρανς άτομα που δολοφονήθηκαν. Σκοπός της ημέρας
αυτής είναι να ενημερώσει ένα ευρύτερο κοινό για τα εγκλήματα μίσους αλλά και
για τις διεκδικήσεις που παραδοσιακά αποσιωπούνται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ.
«Τρανς (transgender)
ονομάζεται ένα άτομο του οποίου το κοινωνικό φύλο (εμφάνιση, συμπεριφορά,
καταμερισμός εργασίας) διαφοροποιείται από το ανατομικό φύλο ή αλλιώς το φύλο
που καταγράφηκε νομικά κατά τη γέννηση. Είναι ένας όρος ομπρέλα που
συμπεριλαμβάνει τα παρενδυτικά άτομα (crossdressers), drag queens, drag kings, ανθρώπους που βρίσκονται είτε στο στάδιο της μετάβασης
(transition) είτε έχουν ολοκληρώσει τη μετάβαση
τους, είτε έχουν κάνει είτε δεν έχουν κάνει επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου».
(Γαλανού Μαρίνα, 2014, Ταυτότητα και
έκφραση φύλου-Ορολογία, διακρίσεις, στερεότυπα και μύθοι, Αθήνα: Σ.Υ.Δ.,
25-26). Διευκρινίζεται ότι η τρανς ταυτότητα δεν ταυτίζεται με τον σεξουαλικό
προσανατολισμό (λεσβία, αμφί, γκέι, στρέητ). Ένα τρανς άτομο επαναπροσδιορίζει
το φύλο του για να βρίσκεται σε αρμονία με αυτό που αισθάνεται ότι είναι και
έτσι να αυτοπροσδιορίζεται. Έχει επικρατήσει το στερεότυπο πως τα τρανς άτομα
είναι μόνο γυναίκες – κάτι τέτοιο δεν ισχύει αφού υπάρχουν και τρανς άντρες.
Τρανσφοβία είναι ο παράλογος φόβος, η
απόρριψη και το μίσος κατά των τρανς ατόμων. Αποδίδεται πολύ ωραία ο ορισμός
από τον Αμερικάνο θεωρητικό και τρανς ακτιβιστή, Asher Bauer: Τρανσφοβία είναι το να μιλάς για τις επεμβάσεις
που κάνουν τρανς άνθρωποι ως «αυτοακρωτηριασμό». Τρανσφοβία είναι να πιστεύεις
ότι οι τρανς άνθρωποι έχουμε συνήθειο να «ξεγελάμε» άλλους ώστε να κάνουν μαζί
μας σεξ. Τρανσφοβία είναι να πιστεύεις ότι προσπαθούμε (οι τρανς) να σε στερήσουμε
από την ετεροφυλοφιλία ή την ομοφυλοφιλία σου. Τρανσφοβία είναι να τρώνε περίεργα
βλέμματα τρανς άνθρωποι στο δρόμο, να υφίστανται προσβολές, επιθέσεις, ξύλο, βιασμό,
και να δολοφονούνται, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν.
Από 1/1/2008 έως 1/11/2014
δολοφονήθηκαν παγκόσμια 1612 τρανς άτομα. Στην Ελλάδα, στην ετήσια έκθεση που
πραγματοποίησε το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας για το 2013,
υπολογίστηκαν 116 περιστατικά εκ των οποίων τα 16 αφορούσαν τρανς ανθρώπους.
Μερικά από αυτά τα τρανσφοβικά
περιστατικά είναι:
-Δεκέμβριος του 2012. Μια τρανς μαθήτρια σε εσπερινό σχολείο της
Αθήνας δέχτηκε απειλές κατά της ζωής της, όταν οι συμμαθητές της την
περιέλουσαν με βενζίνη και απείλησαν να την κάψουν. Ο Διευθυντής και ο σύλλογος
καθηγητών δεν την στήριξαν ποτέ, εκτός από μια καθηγήτρια η οποία τέθηκε σε
αργία επειδή τόλμησε να υποστηρίξει το αυτονόητο δικαίωμα της τρανς μαθήτριας
να φοιτά στο σχολείο.
-Καλοκαίρι του 2013. Πογκρόμ εναντίον
τρανς ατόμων στη Θεσσαλονίκη. Τρανς άτομα οδηγούνται με αυθαίρετο και παράνομο
τρόπο στο αστυνομικό τμήμα, με σκοπό σύμφωνα με τα λεγόμενα του αρμόδιο
υπουργού, τη «βελτίωση της εικόνας της περιοχής».
-Γενάρης του 2014. Τρανσφοβική, προκλητική λεκτική επίθεση σε
μέλη της ομάδας Queertrans, στα Εξάρχεια και ξυλοκόπημα τρανς γυναίκας, στη στάση
Πανεπιστήμιο του μετρό, στην Αθήνα.
-Μάρτιος 2014. Έξωση του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών από τους ιδιοκτήτες της
πολυκατοικίας όπου στεγάζεται, στην Αθήνα.
-Ιούλιος
2014. Απαγωγή, ξυλοδαρμός, ληστεία και εγκατάλειψη τρανς γυναίκας σε ερημική
περιοχή, στη Θεσσαλονίκη.
-Οκτώβριος 2014. Υβριστικές προσβολές
και εκφοβισμός σε τρανς γυναίκα από οδηγό ταξί στην Αθήνα.
-Νοέμβριος 2014. Τρανσφοβική ρητορική
μίσους σε ριάλιτι σόου από γνωστή τηλεπαρουσιάστρια.
-Νοέμβριος 2014. Επίθεση από μέλη της
Χρυσής Αυγής σε δυο τρανς γυναίκες καθώς και στον περαστικό που προσπάθησε να
τις υπερασπιστεί στην Πυλαία της Θεσσαλονίκης.
Την πιο σημαντική θεσμική διεκδίκηση
αυτή τη στιγμή, αποτελεί η νομική αναγνώριση της ταυτότητας του φύλου και η δυνατότητα
αλλαγής της χωρίς ιατρικές προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα για να μπορέσει ένα τρανς άτομο να αλλάξει το όνομά του στα
επίσημα έγγραφά του (π.χ. ταυτότητα ή διαβατήριο) θα πρέπει πρώτα να έχει
προχωρήσει σε χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου του. Όλο αυτό
συνεπάγεται, πέρα από ορμονοθεραπεία, τεράστιο κόστος σε γιατρούς, ψυχιατρική
παρακολούθηση και επιβεβλημένη στείρωση. Πρόκειται δηλαδή για μια μακροχρόνια και
γραφειοκρατική διαδικασία.
Η μη αναγνώριση της ταυτότητας φύλου
των τρανς ατόμων και η μη δυνατότητα αλλαγής των επίσημων εγγράφων τους,
δυσκολεύει και δημιουργεί αποκλεισμούς στην καθημερινότητά τους. Η παραλαβή
ενός δέματος από το ταχυδρομείο, η ενοικίαση σπιτιού, μια τραπεζική συναλλαγή,
ένας έλεγχος της τροχαίας, η επίσκεψη στο νοσοκομείο αποτελούν πρόβλημα. Κάθε
φορά που ένα τρανς άτομο υποχρεώνεται να επιδείξει τα επίσημα έγγραφά του αυτά
αντιμετωπίζονται ως πλαστά και ότι ψεύδεται.
Η Ημέρα Τρανς Μνήμης διοργανώνεται σε
185 πόλεις, σε περισσότερες από 20 χώρες. Στην Αθήνα διοργανώνεται για πέμπτη
χρονιά και στη Θεσσαλονίκη για δεύτερη. Η Πρωτοβουλία κατά της ομοφοβίας Ξάνθης
αγωνίζεται ενάντια στην τρανσφοβία, καταδικάζει τα τρανσφοβικά περιστατικά και
συμμετέχει στην Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Διεμφυλικών, που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου
στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα
περιλαμβάνει ομιλίες και προβολή ταινίας
και στη συνέχεια θα ακολουθήσει πορεία με κεριά, σε μνήμη όσων τρανς ατόμων
υπήρξαν θύματα του τρανσφοβικού μίσους σε όλον τον κόσμο. (Για ολόκληρο το
πρόγραμμα μπορείτε να επισκεφτείτε το site του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών- http://www.transgender-association.gr).